شکی نیست که آلودگی نوری یک مشکل رو به رشد است. اما خوشبختانه بسیاری از دانشمندان و طرفداران آسمان شب، برای تغییر وضعیت موجود می‌کوشند. و شما هم می‌توانید با یک برنامه‌ی ساده برای فهرست کردن چراغ‌های خیابان در محله‌ی خود، بخشی از این تلاش باشید.
گسترش مداوم چراغ‌های خیابانی، چراغ‌های راهنمایی، چراغ‌های ایمنی و روشنایی خانه‌ها در سرتاسر جهان، پیامدهای فاجعه‌باری دارد. یک مورد افزایش آلودگی نوری است که دسترسی ما به آسمان شب را کاهش می‌دهد. بر اثر آن به سادگی نمی‌توانیم همان ستاره‌ها و صورت‌های فلکی را ببینیم که اجدادمان دیده‌اند، و هر لحظه این میراث فرهنگی غنی را بیش‌تر از دست می‌دهیم.
علاوه بر این، افزایش استفاده از چراغ‌ها در شب توسط انسان، بسیاری از فرآیندهای بیولوژیکی را هم مختل می‌کند. برای نمونه ممکن است چرخه‌ی زندگی حیواناتی که به دید در شب متکی هستند، به هم بخورد. یا شکوفه‌های خاصی که فقط در دوره‌های نور شدید ماه می‌شکفند کاهش می‌یابند.
در حالی که بسیاری از ماهواره‌ها می‌توانند میزان کل آلودگی نوری را در یک منطقه‌ی معین از کره‌ی زمین نقشه‌برداری کنند، اما یک ضعف عمده دارند. ماهواره‌ها در اندازه‌گیری میزان نور آبی در مقابل نور قرمز مشکل دارند، چون نور آبی راحت‌تر در اتمسفر زمین پخش می‌شود. ماهواره‌های مختلف و تکنیک‌های اندازه‌گیری گوناگون می‌توانند برآوردهای بسیار متفاوتی را برای میزان آلودگی نور آبی ارائه دهند که تا ۲۰۰ درصد با هم تفاوت دارند.
اندازه گیری رنگ نور از این جهت اهمیت دارد که هر فرآیند بیولوژیکی به همه رنگ‌های نور، به یک اندازه حساس نیست. مثلا یکی از گونه‌های جانوران شب‌زی ممکن است با نورهای شبانه‌ی قرمزتر کاملا راحت باشد، اما به آسانی توسط رنگ‌های مایل به آبی دچار اختلال عملکرد شود.
برای مقابله با این موضوع، تیمی از ستاره‌شناسان یک پروژه‌ی علمی شهروندی جدید را پیشنهاد کرده‌اند. این پروژه شامل یک برنامک (اپلیکیشن) است که می‌توانید آن را روی گوشی هوشمند خود نصب کنید. سپس به سادگی از هر یک از منابع نوری که می‌بینید عکس بگیرید.
در ادامه این اپلیکیشن طیف آن نور را اندازه‌گیری می‌کند و میزان رنگ‌های مختلف را تخمین می‌زند. برای نمونه، چراغ‌های معمولی خیابان معمولا از سدیم استفاده می‌کنند که رنگ زرد به آن‌ها می‌دهد، در حالی که چراغ‌های ایمنی خانه و چراغ‌های جلوی خودرو آبی‌تر هستند.
اطلاعات گردآوری شده در پایگاه داده‌ای با برچسب موقعیت مکانی عکس آپلود می‌شود و با نقشه‌های آلودگی نوری ارائه شده توسط ماهواره‌ها یکپارچه‌سازی می‌شود. بدین ترتیب اخترشناسان امیدوارند اطلاعات ارائه شده توسط ماهواره‌ها را تصحیح و کالیبره کنند تا بتوانیم اندازه‌گیری دقیق‌تری از طیف رنگی آلودگی نوری در سیاره‌ی خود داشته باشیم.
این گروه از منجمان پیش از این یک برنامه‌ی آزمایشی را تکمیل کرده‌اند تا نشان دهند که اپلیکیشن و مراحل جمع‌آوری داده و کالیبراسیون آن‌ها به درستی کار می‌کند. بدین ترتیب اکنون این اپلیکیشن برای مشارکت شهروند-دانشمندان سراسر جهان آماده است. شما هم می‌توانید از این پیوند با برنامه‌ی NightUp در این پروژه مشارکت کنید.
عکس کاور: طرحی گرافیکی از آلودگی نوری در خیابان
Credit: Malate, Inside Science
منبع: Universe Today