تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) بار دیگر رکوردی تاریخی ثبت کرده و موفق شده کهکشانی را شناسایی کند که تنها 280 میلیون سال پس از مه‌بانگ شکل گرفته است؛ این کشف، که تیم پژوهشی آن را «معجزه کیهانی» نامیده، نشان‌دهنده‌ی توانمندی بی‌نظیر این تلسکوپ در رصد کیهان اولیه است.
این کهکشان جدید که لقب «مادر تمام کهکشان‌های اولیه» را گرفته، با نام MoM z14 شناخته می‌شود و در حال حاضر دورترین و قدیمی‌ترین کهکشان کشف شده در تاریخ علم است. میزان سرخ‌گرایی (Redshift) این کهکشان برابر z=14.44 است که حتی رکورد پیشین با z=14.32 را هم پشت سر گذاشته است. سرخ‌گرایی یا انتقال به سرخ به معنای کشیده شدن طول موج نور به سمت طول موج قرمز است که هنگام گذر از فضای در حال انبساط روی می‌دهد و در کهکشان‌های دورتر و قدیمی‌تر بیش‌تر دیده می‌شود.
به گفته‌ی «پیتر فن دوکم» (Pieter van Dokkum) استاد دانشگاه ییل و عضو تیم پژوهشی، این کهکشان حدود 50 برابر کوچک‌تر از راه شیری است و داده‌های جیمز وب نشان می‌دهد که عناصر سنگین‌تری مانند کربن و نیتروژن دارد. این موضوع نشان می‌دهد که ستارگان کهکشان MoM z14 از نسل اول نیستند، چون نسل اول ستارگان تنها از هیدروژن و هلیوم ساخته شده‌اند. بنابراین بر اساس این کشف، کهکشان‌های قدیمی‌تری از MoM z14 هم باید در کیهان وجود داشته باشند.
فن دوکم همچنین اشاره می‌کند که انتظار نمی‌رفت JWST در این مرحله از مأموریت خود بتواند کهکشان‌هایی به این قدمت را رصد کند. در واقع، تعداد کهکشان‌های روشن در اوایل کیهان بیش‌تر از چیزی است که پیش از راه‌اندازی جیمز وب پیش‌بینی شده بود.
در پایان، پژوهشگران خوشبین هستند که در آینده‌ی نزدیک بتوانند کهکشان‌هایی حتی در سرخ‌گرایی بالاتر، مثلا z=15 یا z=16 را هم شناسایی کنند. یافته‌های این تیم به‌صورت پیش‌چاپ (پیش از داوری) در پایگاه arXiv منتشر شده است.
منابع:
